Opis trasy rajdu samolotowego do Wielkiej Brytanii organizowanego przez

Stowarzyszenie Lotników Polskich z okazji 85 rocznicy Bitwy o Anglię,

80 rocznicy zakończenia 2 wojny światowej oraz 80 rocznicy powstania

Stowarzyszenia Lotników Polskich.


 

W okresie II wojny światowej 14 polskich dywizjonów myśliwskich i bombowych stacjonowało na terenie Wlk. Brytanii na ponad 110 lotniskach rozmieszczonych w Anglii, Szkocji i Walii. Rajd samolotowy SLP, który planowany jest w maju 2025 r., z przyczyn naturalnych, nie jest w stanie odwiedzić wszystkich tych miejsc. Pierwszym powodem jest nieistnienie większości tych lotnisk w chwili obecnej, drugą przyczyną jest rozrzucenie lokalizacji jeszcze istniejących na zbyt dużym obszarze. Opracowując trasę rajdu trzeba wziąć pod uwagę ograniczenie czasowe (19 – 31 maja 2025), czas przelotów, warunki pogodowe, możliwości tankowania samolotów i zorganizowania postojów i noclegów dla załóg. Rajd nie stanowić tylko samego przelotu, ale głównie ma dać możliwość odwiedzenia ważnych miejsc obecności polskich lotników, odwiedzenia cmentarzy z polskimi grobami czy spotkań z miejscową społecznością. 

W związku z tymi ograniczeniami przedstawiam trasę rajdu, którą pragniemy zrealizować:

Start rajdu nastąpi w dniu 19. 05. 2025 r. z lotniska WARSZAWA BABICE (EPBC) ok. godziny 12.00 poprzedzony piknikiem pożegnalnym zorganizowanym przez Ambasadę Brytyjską z pomocą Aeroklubu Warszawskiego i Stowarzyszenia Lotników Polskich. Lot do granic Wielkiej Brytanii będzie się odbywał na trasie Pennemunde (EDCP) (uzupełnienie paliwa), Lubeka (EDHL), Jade Wesser (EDWI) (uzupełnienie paliwa, nocleg). Dalszy lot prowadzi wzdłuż północnego wybrzeża Niemiec, Holandii, Belgii, we Francji w Calais (LFAC) odbędzie się odprawa celno-paszportową załóg. Po przekroczeniu Kanału La Manche zmierzamy do lotniska ANDREWSFIELD (EGSL), gdzie przejdziemy ponowną odprawę celno – paszportową. Tu odbędzie się spotkanie z władzami lotniska, na którym polscy lotnicy bardzo mocno zaznaczyli swoją obecność pod koniec II wojny światowej. Tu stacjonowały:

303  Dywizjon  Myśliwski / DM /  od 4.04. do 16.05.1945r. oraz  od  9.08  do  25.11.1945r.

306  Dywizjon  Myśliwski / DM /  od  10.10.1944r.  do 5.10.1945r.                                                                                         

309  Dywizjon  Myśliwsko – Rozpoznawczy / DM-R / od 12.12.1944r. do 10.03.1945r.                               

315  Dywizjon  Myśliwski / DM / od 10 – 24.10.1944r. oraz od 15.01. do  8.08.1945r.                  

316  Dywizjon  Myśliwski / DM / od 2.10.1944r. do 15.05.1945r. oraz 10.08. do 17.09.1945r. i od 5.10 do 28.11.1945r.

 

Tu także od października 1944r. stacjonowało dowództwo 133 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego.

Następnie odwiedzimy lotnisko NORTH WEALD (EGSX), gdzie bazowały:

301 Dywizjon Bombowy/ DB / jako transportowy od 2.07 do 4.09.1945r.

304 Dywizjon Bombowy/ DB / jako obrony wybrzeża od 9.07 do 6.09.1945r.

Obydwa dywizjony upamiętnione są w lotniskowym muzeum.

Potem polecimy do DUXFORD (EGSU), gdzie w miejscowym muzeum pamiętają o polskich lotnikach. Na nocleg przemieścimy się do SHUTTLEWORTH (EGTH) (dawniej Old Warden).    Tu planujemy spotkania oraz wizytę w tutejszym muzeum. Następnego dnia startujemy w kierunku północno – wschodnim przyjmując kurs na HETHEL, wykonując przelot nad pozostałością lotniska (obecnie fabryka i tor prób Lotus Cars). Na tym lotnisku bazowały:

302  DM  od 7.10.1946r. do rozwiązania dywizjonu 18.12.1946r.                                                                         

303  DM  od  23.03.1946r.  do rozwiązania dywizjonu 11.12.1946r.                                                              

316  DM  od1.08.1945r. do rozwiązania dywizjonu 6.12.1946r.

Potem dokonamy przelotu nad lotniskiem COLTISHALL, gdzie dowódcą lotniska od 27.02.1946r. do 13. 02.1947r. był płk Aleksander Gabszewicz. Tu także stacjonowały polskie jednostki. Były to:

303  DM  od  25.08.1944r.  do4.04.1945r. oraz od 16.05.1945r. do 9.08.1945r.                                  

306  DM  6.11.1945r. do rozwiązania dywizjonu 7.01.1947r.                                                                  

307  DMNocny  od 6.11.1945r. do rozwiązania w 1946r.

Na sąsiednim lotnisku Horsham miały swoja bazę także:

309  DM  od 15.03.1945r. do rozwiązania dywizjonu 6.01.1947r.  

315  DM  od  10.08.1945r. do rozwiązania dywizjonu 6.12.1946r.                                                          

316  DM  od  27.08.1945r. do 2.10.1944r. oraz od 16.05.1945r. do 15.08.1945r.                              

318  DM– Rozpoznawczy  od  07.1946r. do rozwiązania dywizjonu 19.08.1946r.

Teraz skręcimy na zachód w kierunku nieistniejącego lotniska NEWTON gdzie od 07.1941r do 12.1946r mieściła się 16  Polish  Service  Flying  Traning  School. Po sąsiedzku znajduje się czynne lotnisko TOLLERTON (EGBN), które było także użytkowane przez 16 PSFTS a daje możliwość lądowania.  Możemy także lądować w SYERSTON EGXY gdzie bazowały:

304  DB  od  4.12.1940r. do 19.07.1941r. 

305  DB  od  26.11.1940r.  do20.07.1941r.

Stamtąd, zostawiając samoloty na lotnisku, pragniemy przemieścić się do NEWARK –IN- TRENT, na największy cmentarz wojenny z grobami polskich lotników (ok. 400 grobów). Jeżeli starczy czasu w Newark możemy zwiedzić muzeum lotnicze. Po starcie przelecimy nad nieczynnym lotniskiem HEMSWELL, gdzie przebywały polskie dywizjony:  

                              

300  DB  od 18.07.1941r.  do 18.05.1942r. oraz od 31.01.1943r. do 22.06.1943r.

301  DB  od18.07.1941r.  do31.03.1943r. do momentu przekształcenia w Eskadrę C 138

                Dywizjonu Specjalnego Przeznaczenia 

305  DB  od 23.07.1942r.  do 23.06.1943r.

 

Do docelowego lotniska KIRTON – IN – LINDSEY, gdzie   planujemy nocleg już bardzo blisko.        Tu też jest co wspominać, przecież były tu:

 

302  DM  od 1.02.1943r. do 1.03.1943r.

303  DM  od 15.06.1942r. do 16.08.1942r. oraz  od 28.08.1942r. do 1.02.1943r. 

306  DM  od 13.03.1942r.  do 15.06.1942r. 

307  DMNocny został sformowany 10.09.1940r. i przebywał tu do 7.11.1940r.

 

Po noclegu następnego dnia chcemy odwiedzić w INGHAM członków organizacji Polish Bomber  Squadrons Centre, która kultywuje pamięć o polskich dywizjonach bombowych.         Lotnisko Igham gościło:  

                                                                                                                    

300  DB  od 18.05.1942r.  do 31.01.1943r.  oraz  22.06.1943r. do  1.03.1944r.

305  DB  od 23.06.1943r.  do 3.09.1943r.

 

Po powrocie do Kirton – In – Lindsey, lecimy na północ, przelatując nad LECONFIELD.  Tu utworzono:

 

302  DM, który  bazował od 13.07.1940r. do 12.09.1940r.

Był tu także 303 DM   od  11.10.1940r.  do  3.01.1941r.

 

Docieramy do Szkocji, do PERTH SCONE (EGPT), gdzie zaplanowany jest następny nocleg. Czas wolny poświęcimy na odwiedzenie cmentarza z grobami polskich żołnierzy różnych formacji – wojsk lądowych, marynarki wojennej i lotnictwa.

 

Następnego dnia planujemy dalszą trasę tak, aby móc z góry obejrzeć piękną Szkocję, czyli wykonamy szeroki zwrot na południe, na zachodnią stronę wyspy. Międzylądowanie planujemy w WOODVALE (EGON), gdzie stacjonowały:    

                                                                

308  DM  od 12.12.1941r. do 1.04.1942r.                                                                                               

315  DM  od 1.04.1942r.  do 5.09.19442r.                                                                                             

316  DM  od 12.02.1944r.  do24.04.1944r.                                                                                              

317  DM  od 09.1942r.  do 3.01.1943r.

Na cel dzisiejszego dnia wyznaczyliśmy lotnisko LLANBEDR (EGFD).  Tu zostaniemy na noc, a w wolnym czasie, chcemy pojechać do PENRHOS obejrzeć co zostało z „Wioski Polskiej” i odwiedzić miejscowy cmentarz, gdzie znajduje się 750 grobów polskich. W Llanbedr przebywały:

 

302  DM  od 1.03.1944r. do 7.03.1944r.  

306  DM  od 19.12.1943r. do 1.01.1944r.                                                                                                 

308  DM  od  8.03.1944r. do 15.03.1944r.

 

Po nocnym odpoczynku, ruszamy dalej na południe. Celem jest międzylądowanie w FAIRWOOD COMMON, obecnie zwane SWANSEA (EGFH). Tu bazowały:

            

302  DM  od 2.12.1943r. do 19.12.1943r. oraz od 31.08.1944r. do 16.09.1944r. 

306  DM  od 5.10.1945r. do 6.11.1945r. 

307  DMNocny od 15.04.1943r. do7.08.1943r.   

317  DM  od 5.07.1941r.  do 6.08.1941r.

 

Następnie trzymamy kurs na południe do Kornwalii, na lotnisko PERRANPORTH (EGTP), gdzie chcemy przenocować. Tutaj poszukamy śladów po obecności polskich dywizjonów:

 

302  DM  bazującego  od 20.06.1943r. do 19.08.1943r.   

317  DM  bazującego  od 7.06.1943r. do 3.08.1943r.

 

Następnego dnia, jeżeli nieprzewidziane kłopoty pogodowe nie spowodowały opóźnienia na całej trasie rajdu, chcemy na ostatnim etapie odwiedzić EXETER. Tu stacjonowały:

 

307  DMNocny od 26.04.1941r. do 15.04.1943r.

308  DM  od 1.04.1942r. do 7.05.1942r.  

317  DM  od 6.08.1941r. do 1.04.1942r.

Lecąc na wschód można jeszcze odwiedzić LASHAM (EGHL). Tu przebywał:

305  DB  od 18.11.1943r. do 30.10.1944r.,

Następnie DEANLAND (EGKL), gdzie w okresie kwiecień / czerwiec 1944r przebywały:

302  DM od 01.04-12.04.1994r. oraz 14.04-26.04.1944r.

308  DM od 01.04-26.06.1944r.

317  DM od 01.04-26.04.1944r.

Ostatecznie docieramy do NORTHOLT (EGWU), miejsca najważniejszego dla Polaków związanych z historią lotnictwa polskiego na zachodzie. Tu mają się odbyć główne uroczystości związane z 85 rocznicą Bitwy o Anglię, 80 rocznicą zakończenia II wojny światowej i 80 rocznicą powstania Stowarzyszenie Lotników Polskich. To tu przecież stacjonowały prawie wszystkie polskie dywizjony myśliwskie w latach od 1940r. do 1944r. Uroczystości oficjalne odbędą się przy Pomniku Lotników Polskich w Northolt. Planowany pobyt w Londynie poświęcimy na spotkanie z Polakami i zaproszonymi gośćmi w Polskim Ośrodku Społeczno – Kulturalnym (POSK).

Pozostaje do zrealizowania lot powrotny do Polski. Startujemy z lotniska Northolt do WESTHAMPNETT (obecnie GOODWOOD - EGHR), gdzie także były:

302  DM  od 23.11.1940r.  do 7.04.1941 r.

303  DM  od  19.06.1944r.  do 27.06.1944r.  oraz od 9.08.1944r.  do 25.08.1944r.

 

Dokonamy także odprawy celno – paszportowej i lecimy do Francji do DIEPPE (LFAB) i powtórnie dokonujemy odprawy. Następny etap to lotnisko Useldange w Luksemburgu, Dessau w Niemczech i koniec rajdu w Warszawie na lotnisku BABICE (EPBC).